روش های اندازه گیری نمره نخ در نساجی و آشنایی با روش های تعیین نمره نخ

اندازه گیری نمره نخ:

در صنعت نساجی برای مشخص کردن ابعاد نخ و محاسباتی که در تهیه نخ و بافتن پارچه الزم است واحدهایی برای اندازه گیری کمی نخ تعیین شده است که به آن نمره نخ گوییم .

نمره نخ در واقع بیان عددی ظرافت نخ است.

از آنجایی که نخ بسیار از نظر ظاهر شبیه به یک سیم است در ابتدا برای اندازه گیری نمره نخ از ریزسنج استفاده میشد . اما این دستگاه با مشکالت فراوانی همراه بود که موجب اشتباه در تعیین مشخصات نخ میشد .

یکی از این مشکلات سخت بودن اندازه گیری قطر الیاف می باشد. با توجه به دایره ای نبودن سطح مقطع تمام الیاف ناچاریم از رابطه دیگری بهره بگیریم.مناسبترین روش موجود در حال حاضر برقراری ارتباط بین وزن نخ با طول آن است.

تعیین نمره نخ به این طریق نیز خود به دو روش انجام می شود

      1. روش مستقیم  

• ​ در روش مستقیم نمره نخ عبارت است از وزن واحد طول نخ.در این روش وزن نخ را بر طول نخ تقسیم می کنیم.از روش مستقیم برای اندازه گیری نمره نخ ابریشم و الیاف مصنوعی استفاده می شود.
• واحدهای به کار رفته در روش مستقیم عبارتند از دنیر)den,)تکس)tex,)دسی تکس)dtex ,)میلی تکس)mtex)و کیلو تکس)ktex.)

      2. روش غیرمستقیم

• در روش غیرمستقیم نمره نخ عبارت است نسبت واحد طول به واحد وزن نخ.شماره های بدست آمده از روش غیرمستقیم برعکس روش مستقیم است.از روش غیرمستقیم برای شماره گذاری نخهای پنبه و کتان وپشم و آسبست استفاده می شود.

• در روش غیرمستقیم از واحد نمره انگلیسی)Ne)و متریک استفاده می شود.

• تعریف واحدها :

1. دنیر:وزن 9000 متر از لیف یا نخ بر حسب گرم است

2.  تکس:وزن 1000 متر از لیف یا نخ بر حسب گرم است

3.  دسی تکس:وزن 10000 متر ازلیف یا نخ است

4. میلی تکس:وزن 1000 متر بر حسب میلی گرم را گویند

5. کیلو تکس:وزن 1000 متر برحسب کیلوگرم است

6. نمره انگلیسی:تعداد کالف های 840 یاردی از یک پوند نخ را گویند

7.  متریک:تعداد واحد های 1000 متری که یک کیلوگرم وزن داشته باشد را گویند

 توجه داشته باشید که از میلی تکس برای الیاف ظریف به کار می رود و برای نخ های قطور و فتیله طناب از کیلو تکس اسفاده می شود.از واحد متریک امروزه کمتر استفاده می شود. 9000 *L/W = d) نمره نخ بر حسب دنیر )طول نخ(L ( وزن نخ( W بین روش مستقیم وغیر مستقیم ارتباطی نیز وجود دارد: Ne = 5314 /den or Ne = 5910 / dtex

در آزمایشگاه برای اندازه گیری نمره نخ با توجه به دستورالعمل سرپرست آزمایشگاه از کلاف نخی که در اختیار ما قرار داده می شود کلاف های نخ با طول مشخص را با استفاده از دستگاه کلاف پیچ تهیه میکنیم. سپس هریک را بر روی ترازوی دستگاه مخصوص نمره خوان قرار میدهیم.در واقع دستگاه طوری طراحی شده است که با قرار دادن کلاف نخ مورد نظر بر روی ترازو دستگاه به طور خودکار وزن آن را اندازه گرفته ونمره مورد نظر را برحسب دستوری که به آن داده شده نمایش می دهد.ما از ابتدا می توانیم دستگاه را تنظیم کنیم که نمره را برحسب چه واحدی )دنیر,تکس و ...( به ما بدهد.